Ông Nguyễn Ngọc Ổn (82 tuổi) và bà Nguyễn Thị Quới (83 tuổi), vốn là kỹ sư canh nông, di cư sang Mỹ vào năm 1979 và ở tiểu bang California cho đến tận ngày nay.

Lão nông Nguyễn Ngọc Ổn bên vườn cây thanh long của mình.

Năm 1982, ông bà mua đất ở Riverside để trồng mía, mục đích để ép lấy nước mía. Vốn là một trong những sinh viên khóa đầu tiên của trường Quốc Gia Nông Lâm Mục ở Sài Gòn trước năm 1975, ông Nguyễn Ngọc Ổn đã tìm ra được giống mía thích hợp để ép lấy nước và đặc biệt không có phấn như giống mía thông thường.

Ông Ổn chia sẻ với báo Người Việt: “Năm 1986, tại hội chợ ở thương xá Phước Lộc Thọ, chúng tôi là người đầu tiên bán nước mía cho người Việt đồng hương. Ngày đó chúng tôi bán giá 2 USD/ly mà khách xếp hàng dài chờ mua”.

Công việc cung cấp mía và máy ép nước mía đang hồi khởi sắc, khiến ông bà phải đi tìm nơi nào thích hợp trồng mía hơn. Cho nên đến năm 1997, ông bà đã mua lại nông trại trồng 120 cây bơ ở thành phố Vista.

Dự định sẽ phá bơ để trồng mía vì đất ở đây thích hợp với mía hơn Riverside, nhưng điều không ngờ tới là các bụi mía bị loài chuột đất phá hoại. Chúng đào hầm, ăn hết rễ mía nên ông đành bỏ mía để trồng thanh long.

Ông sưu tầm và mua được nhiều giống thanh long quý hiếm từ hội Tropical Rare Food. Trong khi người ta thường trồng thanh long trực tiếp vào đất và cho leo vào các thanh bê tông đúc sẵn, thì ông Ổn sáng kiến trồng thanh long vào chậu và cho leo vào các ống nhựa.

Ông giải thích: “Trước kia tôi trồng thanh long trực tiếp xuống đất, mỗi năm tính ra mất 227 lít nước cho một gốc thanh long. Nay tôi nghiên cứu trồng trên chậu, chỉ còn tốn 76 lít nước mà vẫn cho năng suất cao như thường”.

Theo ông, đất California vốn khô như sa mạc, không hề thuận lợi cho nông nghiệp. Thời tiết khô, nắng nhiều, rất ít khi có mưa, rất ít mạch nước ngầm. Đối với người làm nông, việc quan trọng là tiết kiệm nước canh tác để giảm chi phí. Chính vì thế, sáng kiến trồng thanh long trong chậu, tiết kiệm được 2/3 nước tưới tiêu là rất đáng tự hào.

Giờ đây, đã qua độ tuổi “thất thập cổ lai hy”, ông bà coi nông trại của mình như một nơi dưỡng già, không còn là nơi sản xuất thâm canh để sinh nhai nữa. Một phần lớn đất, ông trồng nhiều loại cây trái của Việt Nam để thết đãi bạn bè, con cháu. Tuy tuổi cao nhưng ông bà vẫn hằng ngày cùng nhau lên đồi chăm sóc cây cối, như một cách tập thể dục giữ gìn sức khỏe. Ông khoe: “Bằng tuổi tôi, nhiều bạn bè không đủ sức để leo đồi dốc như thế này, còn tôi, chạy còn được”.

Ông bà có ba người con, đều đã có gia đình riêng. Ông tâm sự: “Mấy đứa con cứ mời chúng tôi về Quận Cam sống cho vui. Nhưng tôi từ chối, thế hệ chúng tôi… mỗi ngày không làm việc thì tối không ngủ được. Thay vì ngày ngày ra Phước Lộc Thọ để tán dóc… thì tôi ở đây nghiên cứu và trồng cây, làm những việc có ích hơn”.