Bản cập nhập ngân sách, do Bộ trưởng Ngân khố Úc Frydenberg công bố vào tối 6/10, có mức chi tiêu "hào phóng" nhất từ trước tới nay dành cho người lao động, doanh nghiệp, các lĩnh vực then chốt của nền kinh tế như quốc phòng, y tế và cơ sở hạ tầng.

Theo bản dự thảo ngân sách, hơn 11 triệu người lao động Úc sẽ được giảm thuế thu nhập, bắt đầu từ ngày 1/7. Những người có thu nhập thấp và trung bình được giảm thuế nhiều hơn tới 2.745 AUD  (1.921 USD) cho cá nhân hoặc 5.490 AUD (3.843 USD) cho các gia đình có thu nhập kép trong năm tài chính 2020-21 so với năm tài chính 2017-18.

Một khoản hỗ trợ tài chính tạo việc làm mới JobMaker dành cho tất cả doanh nghiệp - trừ các ngân hàng lớn - nhằm khuyến khích tuyển dụng lực lượng lao động trẻ của Úc cũng được bổ sung. Theo đó, những lao động dưới 30 tuổi sẽ nhận khoản trợ cấp trị giá 200 AUD/tuần (140 USD/tuần), trong khi những lao động độ tuổi từ 30-35 sẽ nhận 100 AUD/tuần (70 USD/tuần).

Về các hạng mục chi tiêu lớn, Chính phủ của Thủ tướng Scott Morrison cho biết sẽ đầu tư 4,5 tỷ AUD (3 tỷ USD) cho mạng lưới băng thông rộng quốc gia (NBN) và 1,5 tỷ AUD (1,05 tỷ USD) cho các chiến lược mở rộng lĩnh vực sản xuất. Các dự án đường bộ và đường sắt trị giá 7,5 tỷ AUD (5,25 tỷ USD) cũng sẽ được đưa vào triển khai, như một phần của kế hoạch thúc đẩy nền kinh tế Úc phát triển trở lại.

Riêng đối với hai lĩnh vực trọng yếu là quốc phòng và y tế, Bộ trưởng Ngân khố Úc khẳng định sẽ nhận được mức chi tiêu kỷ lục để phát triển trong năm tài chính 2020-21. Theo đó, 1 tỷ AUD (700 triệu USD) được phân bổ cho chi tiêu quốc phòng, theo kế hoạch để hỗ trợ việc làm cũng như mở rộng một loạt chương trình y tế và phúc lợi cho các cựu chiến binh, giúp họ chuyển đổi sang cuộc sống dân sự.

Chi tiêu cho y tế sẽ ở ngưỡng 111,5 tỷ AUD (78 tỷ USD) trong giai đoạn 2020-21, chủ yếu tập trung vào các khoản tài trợ cho sáng kiến COVID-19, hỗ trợ thêm về sức khỏe tâm thần, cũng như chiến lược sức khỏe cộng đồng đối phó với đại dịch.

Với mức chi tiêu hào phóng nói trên, ngân sách Úc dự kiến sẽ có mức thâm hụt lớn nhất trong lịch sử, là 213,7 tỷ AUD (150 tỷ USD) trong năm tài chính 2020-21 và kỳ vọng sẽ giảm xuống 66,9 tỷ AUD (47 tỷ USD) trong năm tài chính 2023-24, trong khi nợ ròng quốc gia có thể đạt đỉnh 966 tỷ AUD (676 tỷ USD) vào tháng 6/2024.

Bản ngân sách cũng dự đoán tỷ lệ thất nghiệp của "Xứ chuột túi" sẽ dừng ở mức 8% trong quý IV/2020, trước khi giảm xuống khi các hoạt động kinh tế dần hồi phục. Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) thực tế của Úc dự kiến giảm 3,75% vào năm 2020, trước khi phục hồi để tăng trưởng 4,25% vào năm 2021.

Phát biểu với báo giới địa phương sau buổi công bố ngân sách, Thủ tướng Morrison cho biết việc tăng chi tiêu lên mức kỷ lục là một "khó khăn" nhưng cần thiết. Ông khẳng định đại dịch COVID-19 đã gây ra một cuộc suy thoái tồi tệ nhất cho Úc kể từ giai đoạn Thế chiến thứ hai và đòi hỏi Canberra phải hành động nhiều hơn nữa nhằm vực dậy nền kinh tế quốc gia.

Ngay sau khi bản dự thảo ngân sách 2020-21 được công bố, và dự kiến sẽ được Quốc hội Úc thảo luận và thông qua trong tuần này, hầu hết giới chính trị gia, các nhà kinh tế học và người dân Úc đã lên tiếng hoan nghênh Chính phủ. Thượng nghị sỹ của Đảng Liên minh Matt Canavan cho biết bản ngân sách "có kế hoạch cho điều tồi tệ nhất nhưng hy vọng đó là điều tốt nhất".

Diệu Linh