Cuộc đoàn tụ được mong chờ của Leigh Mai Boughton Small, 47 tuổi, với mẹ Nguyễn Thị Đẹp, 70 tuổi, diễn ra hôm 17/11 tại quận Thủ Đức, TP.HCM, sau khi cô cùng chồng con trải qua một hành trình dài từ Mỹ trở về Việt Nam.

Bà Đẹp ngại ngần sợ con gái sẽ thất vọng khi nhìn thấy mình, bởi người mẹ trẻ trung, xinh đẹp ngày nào giờ trở thành “người phụ nữ gầy gò, xấu xí và già nua“. Trong khi đó, Small, cùng chồng là Jeff và ba con, mong được trấn an mẹ để bà không còn tự trách móc bản thân vì ngày ấy đã bỏ con gái mà đi.

Small đã tặng bà Đẹp một dây chuyền mặt trái tim lồng ảnh và một cuốn album về thời thơ ấu của cô. Bà Đẹp lì xì cho các cháu những chiếc phong bì màu đỏ mừng tuổi. Họ ôm nhau, khóc, cười.

Những gì khiến Small xúc động nhất là nhận ra cô không chỉ có mẹ mà còn cả một gia đình Việt Nam. “Nơi đó có tình yêu thương, chú và dì, điều mà tôi chưa bao giờ nghĩ đến“, cô nói.

Small tên là Nguyễn Thị Phương Mai khi chào đời vào ngày 5/1/1972, là kết quả của mối tình giữa bà Đẹp và sĩ quan Mỹ Joe O’Neal. Sau 3 năm hẹn hò, khi bà báo tin mình mang thai cũng là lúc Joe hết hạn phục vụ và về nước. Thư từ qua lại được một năm thì hai người mất liên lạc.

Tháng 4/1975, khi cuộc chiến tranh Việt Nam kết thúc, Mỹ thực hiện chiến dịch Babylift. Trong tình cảnh rối ren, nghĩ rằng cho con đi để con được an toàn rồi sau đó tìm cách đoàn tụ, bà Đẹp đã đưa con đến một trại trẻ để gửi theo chuyến không vận sang Mỹ trong nỗi đau xé lòng. Khi bà quay lại vào ngày hôm sau, mọi chuyện đã quá muộn.

Small, khi đó 3 tuổi, là một trong hơn 3.000 trẻ em được đưa sang Mỹ theo chiến dịch Không vận (Babylift). Cô sau đó được một gia đình Mỹ nhận nuôi và trải qua một tuổi thơ êm đềm bên bố mẹ cùng 3 anh chị em, trong đó cũng có một người con nuôi từ Philippines.

Hai mẹ con đã băn khoăn về nhau suốt cả phần còn lại sau đó của cuộc đời. Small chỉ biết mình là người Việt và thậm chí không biết tên mẹ. Trong khi đó, ở nửa bên kia Trái đất, bà Đẹp cậy nhờ hết người này đến tổ chức nọ để tìm con gái và suốt 44 năm không lấy chồng hay sinh thêm con. Bà thậm chí từng viết thư gửi cố thượng nghị sĩ Edward Kennedy, chủ tịch một tiểu ban của Thượng viện Mỹ điều trần về chiến dịch Babylift năm 1975, nhưng chưa bao giờ nhận được hồi đáp.

Năm 2000, khi Small 27 tuổi và vừa kết hôn, cô bắt đầu nghĩ đến việc đi tìm mẹ. Cô và mẹ nuôi, bà Mary Beth Boughton, đã lần đầu quay lại Việt Nam với những manh mối ít ỏi là tên tiếng Việt của Small, thị xã mà cô sinh ra, trại trẻ mồ côi mà cô sống trước khi sang Mỹ.

Tuy nhiên, hồ sơ của trại trẻ tại Thủ Đức chỉ có danh sách những đứa trẻ sống ở đây từ tháng 5/1975, sau khi Sài Gòn được giải phóng và một tháng sau chiến dịch Babylift. Small đã từ bỏ hy vọng tìm mẹ và thời gian cứ thế trôi đi.

4 năm trước, cô gửi mẫu ADN cho trang web chuyên về phả hệ Ancestry để tìm hiểu thêm về gốc gác của mình. Đến tháng 9 năm nay, cô bất ngờ nhận được email từ trang web thông báo rằng mình có mối quan hệ với “một người anh chị em ruột/anh chị em họ” nào đó.

Sau email, Small tiếp tục nhận được tin nhắn từ một phụ nữ mang tên Bonnie Ludlow: “Tôi tin chúng ta là chị em và người mẹ Việt Nam đang tìm kiếm chị“. Trao đổi với người này, Small bị sốc khi phát hiện họ là chị em cùng cha khác mẹ.

Vũ Lê, một người Việt 30 tuổi, sống ở TP.HCM, từng đọc được bài viết về cuộc tìm con của bà Đẹp, đã quyết định giúp đỡ bà. Khi tìm hiểu cáo phó của ông Joe O’Neal, anh thấy tên của Bonnie và lần tìm ra cô, rồi kể cho cô về Mai, người chị chưa bao giờ gặp mặt.

Chỉ trong vòng 24 giờ sau tin nhắn từ Bonnie, Small và bà Đẹp đã nói chuyện với nhau qua điện thoại. Cuộc đoàn tụ giữa hai mẹ con sau đó diễn ra qua video. Hôm 16/11, Small và chồng con háo hức lên đường trở về để gặp mẹ.

Với bà Đẹp, Mai vẫn luôn là một đứa trẻ 3 tuổi. “Nhìn con gái bây giờ đã là một người phụ nữ trưởng thành có gia đình không giống như khi tôi ngắm những bức ảnh của con bé lúc còn nhỏ“, bà nói.

Tuy nhiên, cuộc đoàn tụ đã giúp bà trút bỏ được nỗi lo hàng chục năm qua về cuộc sống của Mai ở nước Mỹ xa xôi.

“Tôi rất yêu con bé và tôi rất hạnh phúc khi Mai đã lớn, có gia đình riêng, có thể tự chăm lo cho mình, không giống như trước đây khi tôi luôn tự hỏi liệu con mình còn sống hay không, nếu có thì cuộc sống nó thế nào. Tôi đã rất lo lắng rằng con bé gặp vất vả“.

Small tính đưa mẹ sang Mỹ nhưng bà Đẹp thích cuộc sống giản dị ở Thủ Đức hơn. Hàng ngày, bà vẫn đạp xe đến một trường học làm lao công.

Với sự trợ giúp của công nghệ, Small tin rằng họ vẫn có thể duy trì liên lạc.

“Tôi muốn mẹ sống cùng chúng tôi qua những video và chia sẻ những khoảnh khắc quan trọng mà bọn trẻ, hay Jeff và tôi sẽ trải qua trong đời“, cô nói.