Chuyển dạ sắp sinh là quá trình sinh đẻ bắt đầu từ những cơn co thắt tử cung cho đến khi em bé chào đời. Dấu hiệu sắp sinh có thể nhận biết từ sớm, các triệu chứng thường xuất hiện trước cả 1 tháng hay 1 tuần, thậm chí là trước cả 1 ngày. 

Theo Bác sĩ Lê Thị Kim Dung (Phó Giám Đốc viện Sức khỏe sinh sản - RAFH) những dấu hiệu, biểu hiện mẹ sắp sinh rất điển hình và mẹ dễ dàng nhận biết được.

1. Bụng tụt xuống, sa bụng là dấu hiệu sắp sinh

Dấu hiệu sắp sinh điển hình nhất là bụng bầu của mẹ bị sa xuống, tụt xuống. Đó là do thai nhi bắt đầu di chuyển xuống khung xương chậu để chuẩn bị cho quá trình chuyển dạ. Hiện tượng sắp sinh này xảy ra trong khoảng 1 tuần cho đến 1 vài ngày trước sinh. 

- Đối với mẹ sắp sinh con so: bụng tụt xuống dễ nhận biết nhất, lúc này thai đã tụt xuống vị trí gần tử cung nhất để chuẩn bị chào đời, không còn chèn lên phổi nhiều nữa nên mẹ thấy dễ thở hơn. Khi thai tụt xuống khung chậu sẽ gây áp lực lên cổ tử cung, đè lên bàng quang khiến mẹ muốn đi tiểu nhiều hơn. 

- Đối với mẹ sắp sinh con rạ hoặc con thứ 3: Bụng không còn săn chắc như trước nên biểu hiện bụng tụt khá khó nhận biết. 

Bụng tụt, thai nhi di chuyển gần đến tử cung để chuẩn bị chào đời (Ảnh minh họa)

2. Cổ tử cung giãn nở là biểu hiện sắp sinh

Trong 1 tuần hoặc vài ngày trước khi sinh em bé, cổ tử cung giãn ra, mỏng đi nhằm tạo không gian thuận lợi cho bé chào đời. Bác sĩ sẽ kiểm tra độ mở của tử cung và xác định cổ tử cung mở được 10cm sẽ là biểu hiện sắp sinh con.  

Đối với mẹ sinh con so hay con rạ thì cổ tử cung đều mở từ 10cm trở lên mới là dấu hiệu sắp đẻ. Theo kinh nghiệm dân gian thì những mẹ sinh con rạ tử cung mở nhanh hơn các mẹ sinh con lần đầu. 

Cổ tử cung giãn nở chuẩn bị sinh con (Ảnh minh họa)

3. Các cơn co thắt tử cung

Các cơn co thắt tử cung là dấu hiệu chuyển dạ rõ nhất. Những cơn có thắt này ngày càng mạnh và liên tục để “đẩy” em bé ra ngoài. Những cơn co thắt báo hiệu chuyển dạ sắp sinh thường có những biểu hiện:

- Co thắt mạnh mẽ hơn, đau và khó chịu hơn

- Các cơn co thắt không giảm và không biến mất khi mẹ trở mình hay thay đổi tư thế. 

- Cơn co thắt bắt đầu từ phần lưng dưới, di chuyển đến phần bụng dưới và sau đó tới 2 chân.

- Tần suất co thắt liên tục, đều đặn hơn, dữ dội hơn khiến mẹ thấy đau đớn. Các cơn co thắt cách nhau từ 15 - 20 phút, mỗi cơn co thắt kéo dài từ 60 giây đến 90 giây. Khi sắp đẻ trong vài giờ thì các cơn co thắt xuất hiện nhiều hơn, cách nhau chỉ 5 - 7 phút, mỗi cơn kéo dài 45 - 60 giây.

Các cơn co thắt sẽ diễn ra trong vài tuần hoặc vài ngày trước khi sinh. Càng đến ngày sinh thì các cơn co thắt sẽ dồn dập hơn và dữ dội hơn. 

Các cơn co thắt xuất hiện, càng đến gần lúc sinh càng co thắt dữ dội hơn (Ảnh minh họa)

4. Chuột rút và đau lưng 

Dấu hiệu sắp sinh nữa là mẹ sẽ cảm thấy bị chuột rút, thấy đau 2 bên háng và lưng. Đối với mẹ sinh con lần đầu thì biểu hiện này càng rõ ràng hơn. Khi sắp đến ngày sinh, các cơ khớp ở vùng xương chậu và tử cung bị kéo căng ra, lưng thì đau như muốn gãy làm đôi, đau nhức và mệt mỏi. 

5. Giãn khớp

Trong suốt quá trình mang thai, các dây chằng trở nên mềm mại hơn, lỏng lẻo hơn. Khi chuyển dạ sắp sinh các khớp trên khắp cơ thể hơi căng ra và thư giãn hơn để xương chậu mở rộng, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chuyển dạ đưa em bé ra ngoài. 

6. Tiêu chảy

Gần đến ngày sinh, các cơ trong tử cung giãn nở để chuẩn bị cho em bé chào đời và các cơ khác trong cơ thể bao gồm cả cơ trực tràng cũng vậy. Đồng thời, sắp tới ngày sinh hormone được tạo ra để tạo điều kiện thuận lợi cho em bé được sinh ra có thể kích thích ruột hoạt động nhiều hơn gây nên tình trạng tiêu chảy hoặc nôn mửa. 

Đặc biệt nhất, khi sắp tới lúc sinh cơ thể cũng sẽ xuất hiện cơn buồn ị nặng, căng tức và muốn rặn. Đó là dấu hiệu sắp đẻ điển hình nhất và em bé sẽ được chào đời ngay sau đó không lâu nữa. 

Bà bầu hay bị tiêu chảy, đặc biệt sắp sinh sẽ xuất hiện các cơn rặn ị nặng (Ảnh minh họa)

7. Tăng hoặc giảm cân

Vào cuối thai kỳ cân nặng của mẹ thường sẽ không tăng thậm chí có thể giảm đi vài cân. Điều đó là do nước ối giảm đi để chuẩn bị đến ngày sinh. 

8. Cảm thấy nặng nề, uể oải, mệt mỏi và muốn nằm nghỉ

Bụng mẹ càng về cuối thai kỳ càng to, kềnh càng, bất tiện, khó di chuyển, mệt mỏi. Bụng càng to chèn ép lên các cơ quan mẹ thường đi tiểu nhiều hơn, đặc biệt là tiểu đêm nên khó ngủ và người lúc nào cũng mệt mỏi. Vì vậy, bất cứ lúc nào mẹ muốn nằm nghỉ thì hãy nằm nghỉ để chuẩn bị đón em bé chào đời. 

Mẹ thấy mệt mỏi nhiều hơn, muốn nằm nghỉ nhiều hơn do đau lưng và thiếu ngủ, mất ngủ (Ảnh minh họa)

9. Dịch nhầy cổ tử cung thay đổi

Thường vào vài ngày trước khi sinh âm đạo của mẹ sẽ tiết ra nhiều dịch nhầy hơn, dịch đặc hơn. Nguyên nhân là do nút nhầy có tác dụng bịt kín cổ tử cung nhằm ngăn ngừa viêm nhiễm đã bong ra để chuẩn bị cho em bé chào đời. 

Dịch nhầy tiết ra từ nút nhầy trông sền sệt, có màu vàng nhạt như lòng trắng trứng. Một số nút nhầy khi bong ra kèm theo chút máu, đây còn được gọi là “máu báo sinh” và đó là tín hiệu tích cực báo hiệu mẹ sắp sinh con. 

Lưu ý: Nếu dịch nhầy chứa nhiều máu giống như máu kinh thì mẹ cần đến bệnh viện ngay vì đó có thể là dấu hiệu chuyển dạ nguy hiểm. 

10. Vỡ ối

Vỡ ối là dấu hiệu chắc chắn nhất mẹ sắp sinh con chỉ trong một vài giờ tới. Nước ối thông thường có màu vàng nhạt, tùy từng mẹ sẽ ra nhiều hay ít, chảy từng dòng hay từng giọt. Nhưng khi thấy nước ối thì mẹ cần lập tức tới bệnh viện. Đây là một trong những dấu hiệu sắp sinh con trong 24h. 

Đó là những triệu chứng, biểu hiện và dấu hiệu mẹ sắp sinh con. Đa phần các cơn co thắt hoặc nước ối xuất hiện là mẹ sẽ sinh con trong 12 - 24h. Đồng thời, các dấu hiệu trên sẽ gần như xuất hiện ở mẹ sinh con so, đối với mẹ sinh con rạ thì có thể khó nhận biết tất cả các dấu hiệu trên cùng lúc. 

Nước ối xuất hiện là mẹ sẽ sắp sinh con trong vài giờ tới (Ảnh minh họa)

Cách giảm đau và giúp mẹ dễ đẻ hơn 

Khi xuất hiện các biểu hiện sắp sinh con là mẹ sẽ chuẩn bị bước vào giai đoạn “vượt cạn” vô cùng khó khăn và vất vả. Lúc này mẹ hãy:

- Đi dạo, đi bộ nhẹ nhàng, chậm và thoải mái 

- Ngâm mình trong bồn nước ấm hoặc tắm vòi sen nước ấm để thư giãn.

- Thoải mái tinh thần, trò chuyện với người thân nhiều hơn. 

- Ngủ nhiều nhất có thể để có đủ năng lượng sinh em bé. 

Khi nào mẹ cần vào viện để sinh con?

Các cơn co thắt là dấu hiệu sắp sinh con rõ rệt nhất xuất hiện ở tất cả các mẹ bầu. Mẹ hãy chú ý tới tần suất của các cơn co thắt và tới bệnh viện để chuẩn bị sinh. 

Đối với những mẹ bầu từ tuần 37 mà xuất hiện các cơn co thắt liên tục kèm theo máu âm đạo, tiết dịch âm đạo thì cũng lập tức tới bệnh viện bởi đó có thể là dấu hiệu sinh non. 

Rỉ ối là dấu hiệu điển hình nhất mẹ sẽ sinh em bé sau vài giờ. Khi thấy nước ối xuất hiện hãy lập tức tới bệnh viện. 

Bất cứ khi nào mẹ cảm thấy có những dấu hiệu bất thường về chuyển động thai nhi hay sự khó chịu của cơ thể thì hãy lập tức tới bệnh viện để được kiểm tra và có biện pháp xử lý an toàn cho cả mẹ và bé.