"Đó là một trò lừa bịp", người đàn ông 51 tuổi nói khi rời một cửa hàng, đề cập đến quy định bang California đã áp đặt là người dân phải che mặt ở hầu hết nơi công cộng.

"Càng xét nghiệm nhiều thì càng phát hiện nhiều ca nhiễm mới", ông nói, lặp lại lời của Tổng thống Donald Trump khi ông cố gắng giải thích số ca nhiễm tăng kỷ lục gần đây ở California và một số bang khác.

Người biểu tình phản đối khẩu trang ở Ohio ngày 18/7. Ảnh: AFP.

Davey không phải là cư dân duy nhất của thành phố ở Quận Cam này, nơi có sự hiện diện lớn của đảng Cộng hòa, phản đối biện pháp phong tỏa và quy định đeo khẩu trang.

Mặc dù ca nhiễm nCoV ở quận Cam không bùng nổ như một số nơi khác ở miền nam và miền tây đất nước, tỷ lệ lây nhiễm vẫn đáng lo ngại. Mỹ là vùng dịch lớn nhất thế giới với gần 4 triệu ca nhiễm, gần 144.000 ca tử vong.

Một nhân viên giấu tên tại một cửa hàng cho biết nhiều chủ doanh nghiệp đã từ bỏ nỗ lực thuyết phục khách hàng tuân thủ quy định đeo khẩu trang, do vấn đề đã trở nên nhạy cảm. "Rất nhiều cuộc biểu tình phản đối đóng cửa bãi biển và đeo khẩu trang đã diễn ra", nhân viên này nói. "Về cơ bản, rất nhiều cửa hàng quanh đây đang làm hết sức có thể để không mất khách".

Tracy, 25 tuổi, không đeo khẩu trang khi đi bộ từ bãi biển. Cô cho biết ban đầu cô cố gắng thuyết phục bạn bè đeo khẩu trang nhưng cuối cùng bỏ cuộc. "Đôi khi những lời nhắc nhở biến thành cãi vã", cô nói. "Tôi không biết tại sao nhưng vấn đề này rất nhạy cảm. Tôi đành buông xuôi".

Tranh cãi về vấn đề này đã khiến giám đốc y tế quận Cam Nichole Quick từ chức vào tháng trước, sau nhiều tuần bảo vệ quy định đeo khẩu trang toàn quận. Người kế nhiệm đã xóa bỏ quy định, nói rằng người dân được khuyến khích đeo khẩu trang chứ không bắt buộc.

Trong khi đó, cảnh sát trưởng quận Cam Don Barnes tuyên bố ông sẽ không thi hành lệnh bắt buộc người dân đeo khẩu trang, mà thay vào đó giáo dục ý thức trước.

Tại Kansas, cũng là bang đã ra quy định bắt buộc đeo khẩu trang, chủ nhà hàng Bob Palmgren ban đầu nhắc nhở lịch sử một khách hàng là người đàn ông khoảng 40 tuổi đội mũ có khẩu hiệu "Khiến nước Mỹ vĩ đại trở lại". Nhưng người khách này giơ ra một khẩu súng và nói rằng mình được miễn tuân thủ quy định.

Palmgren là cựu lính thủy đánh bộ và không nao núng trước khẩu súng. Ông nói với khách hàng rằng ông không muốn tiếp tục cuộc trò chuyện. "nCoV không quan tâm anh có súng hay không", Palmgren nói. "Biến ra khỏi đây ngay".

Trong khi đó, Susan Wiles, một người nghỉ hưu, rất giận dữ khi kể lại điều bà đã trải qua tại siêu thị Publix ở Vero Beach, Florida. Wiles đang ngồi trên chiếc xe điện đi quanh siêu thị thì một nhân viên "giật bắn mình" khi thấy bà rồi "nhìn bà trừng trừng".

"Anh ta hét lên: 'Bà không đeo khẩu trang'. Một người khác tiếp lời: 'Bà là mối đe dọa cho xã hội. Đưa bà ấy ra khỏi đây'. Sau đó, anh ta hét lên: 'Sao bà không đi tham dự một cuộc mít tinh của Trump đi?", Wiles kể.

Thực tế, Wiles đã đến các cuộc mít tinh của Tổng thống. Bà tin rằng những lo ngại về Covid-19 đã bị thổi phồng. "Chắc chắn là có virus nhưng nhiều người cũng chết vì cúm hàng năm". Khi đề cập đến đại dịch, bà cho biết: "Tôi không bị mắc lừa đâu. Nó không nghiêm trọng như họ nói".

Crystal Lynn, trợ lý hành chính ở Fairfax, Virginia, nói rằng cô không thích đeo khẩu trang vì chúng làm cô bị rát da và không nghĩ rằng khẩu trang có hiệu quả ngăn ngừa dịch. "Nó đem lại cảm giác an toàn giả tạo", Lynn nói.

Cô thắt dây an toàn khi lái xe vì nó có thể cứu mạng cô nhưng khẩu trang "không giống thế". "Tôi không nghĩ rằng khẩu trang bảo vệ bạn chút nào".

Các chuyên gia y tế công cộng không nghĩ vậy. Họ nói rằng đeo khẩu trang giúp ngăn người nhiễm nCoV lây virus cho người khác. Robert Redfield, giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), cho biết nếu mọi người ở Mỹ bắt đầu đeo khẩu trang "ngay lập tức", dịch bệnh sẽ được kiểm soát trong vòng hai tháng.

Tổng thống Trump ban đầu cũng ngần ngại đeo khẩu trang, nói rằng làm vậy trông không ổn khi ông tiếp các nguyên thủ quốc gia tại Nhà Trắng. Tuy nhiên, ông cuối cùng cũng đeo khẩu trang ở nơi công cộng khi thăm một bệnh viện quân đội hồi đầu tháng này.

Tuy nhiên, khuyến nghị của giới chức y tế Mỹ không nhất quán trong vài tháng qua. Hồi đầu năm, họ khuyên mọi người không đeo khẩu trang vì lo ngại sẽ không có đủ vật tư bảo hộ cho nhân viên y tế. Vào cuối mùa xuân, khi giới khoa học có thêm hiểu biết về virus và cách nó lây truyền, khuyến nghị cho công chúng cũng thay đổi.

Wendy Wood, giáo sư tâm lý học tại Đại học Nam California, so sánh việc người dân phản đối đeo khẩu trang cũng giống như làn sóng bất bình khi Mỹ mới ra luật bắt buộc thắt dây an toàn trên ôtô. "Đây là điều mới mẻ với hầu hết người Mỹ", bà nói. "Bạn có thể so sánh nó với dây an toàn".

Càng làm phức tạp vấn đề là thông điệp bất nhất từ địa phương, bang và đặc biệt là chính phủ liên bang. "Vấn đề này bị chính trị hóa và việc đeo hay không đeo khẩu trang thể hiện xu hướng chính trị của bạn", bà nói.

Những người thuộc đảng Dân chủ có xu hướng tuân theo lời kêu gọi đeo khẩu trang từ các chuyên gia y tế như tiến sĩ Anthony Fauci, chuyên gia dịch tễ học hàng đầu nước Mỹ, trong khi người theo đảng Cộng hòa nhiều khả năng chịu tác động từ sự hoài nghi và những thông điệp bất nhất của Trump về khẩu trang.

Alison Dundes Renteln, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Nam California, không phủ nhận vấn đề khẩu trang đã bị chính trị hóa, nhưng cho rằng cuộc tranh cãi vượt ra ngoài bản sắc chính trị. "Tôi nghĩ nguyên nhân phức tạp hơn nhiều. Người Mỹ không thích chính phủ yêu cầu họ phải làm gì".

"Quan điểm của họ là 'để tôi tự do hoặc cho tôi chết'", Renteln nói, nhắc đến tuyên bố nổi tiếng của Patrick Henry, một trong những nhà lập quốc của Mỹ.

Phương Vũ (Theo AFP/BBC)