"Sáng nay, lần đầu tiên trên thế giới, một loại vaccine chống Covid-19 đã được đăng ký" tại Nga, Tổng thống Nga Vladimir Putin nói trong cuộc họp qua truyền hình với các bộ trưởng hôm nay, thêm rằng ông biết vaccine "hoạt động khá hiệu quả" và "tạo nên hệ miễn dịch vững vàng".

Putin gửi lời cảm ơn tới tất cả những người đã nghiên cứu ra vaccine và mô tả đây là "bước tiến rất quan trọng đối với thế giới". Ông nhấn mạnh vaccine đã trải qua các thử nghiệm cần thiết và hy vọng Nga sớm bắt đầu sản xuất hàng loạt.

Một trong hai con gái của ông đã được tiêm vaccine và cảm thấy khỏe mạnh. "Tôi nghĩ theo nghĩa này, con gái tôi đã tham gia thử nghiệm vaccine", Tổng thống Nga cho hay.

Thứ trưởng Y tế Nga Oleg Gridnev cho biết vaccine này được Trung tâm Nghiên cứu Dịch tễ và Vi sinh Quốc gia Gamaleya và Bộ Quốc phòng Nga phát triển. Tổng thống đã giao nhiệm vụ cho chính phủ đảm bảo tài trợ tiêm phòng cúm và Covid-19 sau khi vaccine được đăng ký, lưu ý rằng có tới 60% người Nga nên được tiêm phòng cúm.

Bộ Y tế Nga trước đó cho biết việc tiêm chủng hàng loạt có thể bắt đầu vào tháng 10. Theo Bộ trưởng Y tế Mikhail Murashko, những người thuộc "nhóm nguy cơ", như nhân viên y tế, có thể được tiêm vaccine trong tháng này.

Theo Bộ Quốc phòng Nga, trong đợt thử nghiệm cuối cùng đối với các tình nguyện viên tham gia thử nghiệm vaccine, kết quả cho thấy khả năng miễn dịch ở tất cả người tham gia.

Các thử nghiệm lâm sàng của vaccine bắt đầu ngày 18/6 và gồm 38 tình nguyện viên. Tất cả người tham gia đều phát triển khả năng miễn dịch. Nhóm đầu tiên xuất viện ngày 15/7 và nhóm thứ hai vào ngày 20/7.

Trước đó, các nhà khoa học phương Tây bày tỏ lo ngại về tốc độ phát triển vaccine của Nga, nghi ngờ giới nghiên cứu nước này có thể đã "đốt cháy giai đoạn" dưới áp lực từ chính quyền. Tổng thống Putin xem mục tiêu tìm ra vaccine Covid-19 là ưu tiên hàng đầu, trong bối cảnh Nga là vùng dịch lớn thứ tư thế giới với hơn 897.000 ca nhiễm và hơn 15.000 ca tử vong.

Cách tiếp cận nhanh chóng của Nga, với chỉ ba tháng thử nghiệm vaccine, rất khác so với Tây Âu và Mỹ, nơi các nhà nghiên cứu thường tiến hành giai đoạn thử nghiệm thứ ba suốt nhiều tháng để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng kêu gọi Nga tuân thủ hướng dẫn sản xuất vaccine an toàn và hiệu quả sau khi Moskva công bố kế hoạch khởi động sản xuất hàng loạt vaccine Covid-19 vào tháng 9, giúp cung cấp "vài triệu liều" mỗi tháng vào năm tới.

Tuy nhiên, thực tế Nga cũng sở hữu nhiều thành tựu về vaccine, như tạo ra vaccine phòng Ebola đã được chính phủ cấp phép dùng trong trường hợp khẩn cấp, đồng thời được kỳ vọng sớm triển khai ở Congo. Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte tuyên bố ông tình nguyện tiêm mũi vaccine đầu tiên do Nga sản xuất để thể hiện sự tin tưởng và biết ơn.

Covid-19 đã xuất hiện tại hơn 210 quốc gia, vùng lãnh thổ, khiến hơn 20,2 triệu người nhiễm và gần 740.000 người tử vong. Đại dịch chứng kiến sự huy động kinh phí và nghiên cứu chưa từng có để gấp rút ra mắt loại vaccine có thể bảo vệ hàng tỷ người trên thế giới. Gần 30 quốc gia tham gia cuộc đua sản xuất vaccine, trong đó có Mỹ, Nga, Anh, Trung Quốc, và ít nhất 4 loại vaccine đang trong giai đoạn thử nghiệm cuối cùng.

Huyền Lê (Theo AFP, Reuters)