Theo Cục ATTP, trong thời gian từ ngày 13.7 – 18.8, đã xuất hiện rải rác 9 ca bệnh điều trị ở Hà Nội và TP HCM bị ngộ độc thực phẩm với triệu chứng mệt mỏi, sụp mí mắt, yếu cơ tứ chi, khó nuốt, liệt cơ, khó thở… sau khi ăn Pate Minh Chay nhiễm vi khuẩn Clostridium Botulinum type B.

nước Mỹ năm 1919 từng ghi nhận vụ ngộ độc hàng loạt do vi khuẩn Clostridium Botulinum.

Vi khuẩn Clostridium Botulinum có độc lực rất mạnh, ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe, kéo dài và dễ tử vong, theo báo Người Lao Động.

Trên thế giới, những vụ ngộ độc thực phẩm đóng hộp do vi khuẩn Clostridium Botulinum gây ra không phải là hiếm, trong đó có có vụ ngộ độc hàng loạt từng gây chấn động nước Mỹ cách đây gần 100 năm.

Ngộ độc Botulinum gây chấn động nước Mỹ

Charles Armstrong, 33 tuổi, một bác sĩ trẻ vừa mới quay trở về Mỹ sau khi giúp thế giới chiến đấu với đại dịch cúm Tây Ban Nha. Armstrong được giao nhiệm vụ mới giúp đỡ đội ngũ y tế ở quê nhà Ohio, theo Food Safety News.

6 tuần sau ngày Armstrong trở về, bác sĩ trẻ được giao nhiệm vụ tìm hiểu về vụ ngộ độc trong bữa tiệc có 200 người tham dự ở Canton, bang Ohio.

14 trong số 200 người trên có dấu hiệu ngộ độc Botulinum, 7 người tử vong. Những vụ ngộ độc sau đó lần lượt xảy ra tại hai bang Montana và Michigan. Tổng cộng có 19 người tử vong.

Theo phân tích của Armstrong, những người ngộ độc Botulinum trong bữa tiệc ở bang Ohio đều ngồi cùng bàn. “Hai nhân viên phục vụ và một đầu bếp cũng bị ngộ độc”, Armstrong viết.

Charles Armstrong là người phát hiện vụ ngộ độc botulinum ở bang Ohio, Mỹ năm 1919.

Armstrong chép lại thực đơn trong bữa tiệc và phát hiện bàn ăn có các thực khách bị ngộ độc được phục vụ ô liu đóng hộp chứ không phải ô liu xanh.

Tháng 12.1919, trong bài viết đăng tải trên tạp chí Sức khỏe Cộng đồng, Armstrong mô tả sơ đồ bàn ăn và vị trí 3 đĩa ô liu đóng hộp.

5 trong số những người ngồi gần đĩa ô liu đã bị ngộ độc và tử vong. 2 nạn nhân còn lại là người phục vụ và đầu bếp.

Theo kết quả điều tra, trong số 14 người trúng độc, tất cả đều ăn ô liu đóng hộp. “Những ca tử vong đầu tiên là những người ăn nhiều ô liu nhất”, Armstrong viết.

Armstrong phát hiện ô liu nhiễm khuẩn nằm trong số các hộp có dấu hiệu lạ. Những hộp này có thể mở một cách dễ dàng, không khó khăn như đồ hộp đóng kín thông thường.

Đối với 2 trường hợp tử vong là người phục vụ và đầu bếp, đến cuối bữa tiệc, hai người này mới nếm thử ô liu và sau đó rơi vào tình trạng nguy kịch.

Các nhà điều tra Mỹ sau đó vào cuộc, tìm ra nguồn gốc ô liu nhiễm khuẩn là từ nhà máy chế biến ô liu đóng hộp có trụ sở ở California.

Tất cả 19 người tử vong đều liên quan đến ô liu đóng hộp của nhà máy, tạo ra cú sốc lớn và là một trong những vụ ngộ độc thực phẩm tồi tệ nhất trong lịch sử nước Mỹ.

Sau sự cố trên, ngành công nghiệp chế biến ô liu ở bang California trở nên tê liệt hoàn toàn, gần như biến mất trong suốt hàng thập kỷ sau đó.

Vi khuẩn tạo ra chất độc thần kinh chết người

Thực phẩm đóng hộp du nhập vào nước Mỹ từ Pháp vào năm năm 1825, nhưng chỉ thực sự phát triển mạnh vài năm sau nội chiến Mỹ (1861 – 1865).

Cuộc chiến đã tạo ra chỗ đứng cho thực phẩm đóng hộp vì có thể bảo quản lâu dài, dễ dàng sử dụng. Đầu thế kỷ 20 là giai đoạn thực phẩm đóng hộp phát triển mạnh ở Mỹ.

Vi khuẩn Clostridium Botulinum nhìn trong kính hiển vi.

Các nhà sản xuất thực phẩm đóng hộp của Mỹ lường trước về nguy cơ vi khuẩn xâm nhập, nhưng nếu thực phẩm bị hư hoặc đồ hộp biến dạng thì có ăn phải cũng chỉ bị rối loạn tiêu hóa hoặc bị bệnh nhẹ.

Không ai ngờ rằng có một loại vi khuẩn chết người lại sinh sôi nảy nở trong môi trường kị khí. Đó là Clostridium Botulinum.

Loại vi khuẩn này rất ưa thích thực phẩm đóng hộp vì môi trường kị khí giúp chúng sinh trưởng, tạo ra Botulinum  - chất độc thần kinh nguy hiểm nhất mà con người từng biết, theo tạp chí Smithsonian.

Chất độc này nguy hiểm ở chỗ nó không làm thay đổi hương vị thức ăn, không làm đồ hộp biến dạng nhưng nếu ăn phải rất dễ gây chết người.

Botulinum là chất độc thần kinh cực mạnh. Nó xâm nhập vào các tế bào thần kinh, ngăn chặn sự giải phóng chất dẫn truyền acetylcholine từ các đầu dây thần kinh.

Một khi chất dẫn truyền thần kinh bị chặn, giao tiếp các tế bào thần kinh bị gian đoạn, làm các cơ bị tê liệt. Các chuyên gia so sánh chất độc thần kinh Botulinum nguy hiểm gấp 10.000 lần so với asen hay kali xyanua.

Trong Thế chiến hai, độc tố Botulinum được ưu tiên số một để nghiên cứu sản xuất vũ khí hóa sinh học.

Vụ ngộ độc hàng loạt bắt nguồn từ ô liu đóng hộp ở Mỹ đã làm thay đổi hoàn toàn nhận thức về ngành công nghiệp chế biến thực phẩm đóng hộp.

Giới chức Mỹ đặt ra thêm nhiều quy định an toàn, riêng ô liu đóng hộp cần phải nấu chín ở nhiệt độ cao trong suốt 40 phút, đảm bảo tính khử trùng đến bước đóng hộp cuối cùng.

Đến năm 1925, nhiều quy định an toàn được áp dụng đối với các sản phẩm đóng hộp khác, bao gồm cả thịt, cá.