Đầu tuần này, công ty dược phẩm CanSino của Trung Quốc bác bỏ thông tin nói rằng thỏa thuận hợp tác giữa công ty này với phía Canada về việc phát triển vắc xin Covid-19 đã bị hủy bỏ.

Vắc xin Covid-19 của CanSino được đánh giá là tiềm năng trong cuộc đua vắc xin toàn cầu. (Ảnh: Reuters)

Tuy nhiên, Hội đồng Nghiên cứu Quốc gia Canada, một tổ chức do chính phủ Canada tài trợ, xác nhận rằng các cuộc thử nghiệm lâm sàng đối với vaccine Ad5-nCoV của Trung Quốc sẽ không được thực hiện ở Canada.

“Do sự chậm trễ trong việc vận chuyển các liều vắc xin Covid-19 của CanSino đến Canada, và vì CanSino bây giờ đã hoàn thành các thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1 và 2 ở nơi khác, nên cơ hội đặc biệt này không còn nữa và chúng tôi đang tập trung nhân sự cũng như cơ sở vật chất cho các ưu tiên Covid-19 khác”, Hội đồng Nghiên cứu Quốc gia Canada cho biết.

Hồi tháng 5, Hội đồng Nghiên cứu Quốc gia Canada đã ký thỏa thuận với CanSino để tiến hành thử nghiệm giai đoạn 1 vắc xin Covid-19. Các cuộc thử nghiệm đầu tiên dự kiến bắt đầu vào đầu tháng 6, tuy nhiên lô vắc xin bị từ chối vận chuyển do Trung Quốc thay đổi quy trình.

“Sau khi ký kết, chính phủ Trung Quốc đã đưa ra những thay đổi về quy trình liên quan tới việc vận chuyển vắc xin tới các nước khác. Hội đồng Nghiên cứu Quốc gia Canada không nắm rõ quy trình này, nhưng CanSino cũng không có thẩm quyền vận chuyển vắc xin vào thời điểm đó”, thông báo của Hội đồng Nghiên cứu Quốc gia Canada nêu rõ.

Ad5-nCoV là vắc xin do các nhà khoa học quân đội Trung Quốc và công ty dược phẩm CanSino có trụ sở tại Thiên Tân phát triển. Đây là một trong những “ứng viên” vắc xin hàng đầu trong cuộc đua vắc xin Covid-19 toàn cầu.

Hội đồng Nghiên cứu Quốc gia Canada cho biết họ đã chuyển trọng tâm hợp tác với các đối tác Bắc Mỹ và đang làm việc với công ty dược phẩm sinh học VBI Vaccine có trụ sở tại Massachusetts, Mỹ cùng Trung tâm Vaccine quốc tế - Tổ chức Bệnh truyền nhiễm thuộc Đại học Saskatchewan, Canada.

“Chúng tôi vẫn đang tích cực tiến hành các cuộc thảo luận với các đối tác khác để phát triển các ứng viên vắc xin và sẽ thông báo về sự hợp tác này sau khi được xác nhận”, Hội đồng Nghiên cứu Quốc gia Canada cho biết thêm.

Hiện chưa rõ căng thẳng chính trị giữa Canada và Trung Quốc có liên quan đến việc lô vắc xin bị hải quan Trung Quốc giữ lại hay không, trong khi việc vận chuyển các vắc xin của CanSino sang các nước khác thử nghiệm đều được phê duyệt bình thường. Tuy nhiên, hội đồng nghiên cứu Canada khẳng định chính phủ Trung Quốc đã phê chuẩn thỏa thuận này.

Chính phủ Trung Quốc không thông báo công khai về việc thay đổi quy trình vận chuyển vắc xin, trong khi hải quan Trung Quốc cũng không trả lời câu hỏi về lý do giữ lại số vắc xin. Xuefeng Yu, Giám đốc điều hành của CanSino, cho rằng, tình trạng quan liêu là nguyên nhân khiến lô vắc xin gửi sang Canada bị trì hoãn.

Thử nghiệm giai đoạn 3 vắc xin Ad5-nCoV đang được thực hiện ở Ả rập Xê út và Nga. CanSino vẫn phải thực hiện thử nghiệm vắc xin giai đoạn cuối trên diện rộng ở nước ngoài vì số ca Covid-19 ở Trung Quốc hiện ở mức không đủ lớn để nghiên cứu sự hiệu quả của vắc-xin. Quân đội Trung Quốc đã phê chuẩn sử dụng vắc xin này trên các quân nhân thuộc lực lượng vũ trang.

Mối quan hệ giữa Canada và Trung Quốc trở nên căng thẳng sau vụ Canada bắt giữ Giám đốc tài chính tập đoàn Huawei Mạnh Vãn Châu theo yêu cầu của Mỹ vào cuối năm 2018. Từ đó đến nay, Trung Quốc đã tuyên án tử hình ít nhất 3 công dân Canada vì các tội danh khác nhau, khiến quan hệ giữa hai nước càng căng thẳng hơn.