Số người tham gia vào hàng ngũ chờ đợi đó đã tăng quá 55,000 người và thời gian đợi được cấp chỗ ở đã lên tới 10 năm.

Hệ thống nhà chính phủ hiện tại đang trong giai đoạn căng thẳng, số lượng người vô gia cư được cấp chỗ ở vĩnh viễn, ngày một ít hơn so với 5 năm trước đây.

Theo thống kê từ hệ thống nhà ở tại NSW, số lượng chỗ ở trong nhà chính phủ, nhà cộng đồng, tính cả Aboriginal Housing Office được giữ ổn định suốt một thập kỷ qua, với con số hơn 139,373 trong năm 2016, chỉ tăng 164 chỗ so với số liệu năm 2006.

Thời gian gần đây, dù đã có một số thay đổi trong số lượng chỗ ở, nhưng tại tất cả những khu vực của Sydney và Central Coast, thời gian chờ để được cấp nhà xã hội vỗn dĩ tối thiểu là 5 năm, vậy mà hầu hết đều phải đợi hơn 10 năm.

Ông Laurence Troy của Trung tâm Nghiên Cứu UNSW City Futures đã cho biết, việc thiếu thốn vốn đầu tư vào hệ thống nhà chính phủ trong thời gian dài, cũng như việc sử dụng nhà ở như một phương tiện đầu tư, giảm thuế cho người sở hữu nhà, và việc giá nhà đất gia tăng liên tục đã đẩy hệ thống nhà ở vào tình trạng căng thẳng.

“Những người bị đẩy ra khỏi thị trường mua bán nhà ở, phải chuyển sang thuê nhà tư nhân, nhưng với mức thu nhập tương đối cao của họ, họ sẽ gây lạm phát lên giá thuê nhà,” ông cho biết. “Còn ở đáy của thị trường nhà ở, là những người bị đẩy ra khỏi khu vực nhà chính phủ vào thị trường cho thuê tư nhân, vì thực ra họ chỉ có mỗi cách đó để tiếp tục có chỗ ở. Nhưng cũng chính vì vậy mà họ rơi vào tình trạng còn tệ hơn trước, khi thị trường thuê nhà hiện đang chịu rất nhiều căng thẳng.

“Nếu giá thuê nhà chỉ cần thấp hơn một chút, thì sẽ bớt đi số lượng người xin vào ở nhà chính phủ. Chúng ta cần thêm nhiều nhà ở nhắm trực tiếp đến đối tượng là những người có thu nhập thấp.”

CEO của Homelessness NSW, bà Katherine McKernan đã cho biết, thông qua những số liệu trong thời gian gần đây về sự tăng trưởng của nền kinh tế, có ý kiến cho rằng thị trường sẽ đáp ứng được nhu cầu của người dân, đồng thời làm giảm bớt tình trạng căng thẳng lên vấn đề nhà ở của xã hội.

“Những số liệu mà ABS census (ước tính về tỉ lệ vô gia cư) đã chỉ ra cho chúng ta vẫn chưa hề xảy ra,” bà McKernan nói.

“Việc phát triển hệ thống nhà ở là cần thiết, thế nhưng chúng ta cũng cần phải cải tổ cả hệ thống thuế, phải nhìn vào việc tăng vốn cũng như những đường hướng tiêu cực, không chỉ đơn thuần là giải quyết khủng hoảng nhà ở, mà chúng ta phải chấm dứt tình trạng vô gia cư bằng cách hỗ trợ và cung cấp nhà ở cho họ, cũng như hỗ trợ tiền thuê nhà để người dân có thể sử dụng thị trường thuê nhà tư nhân. Chúng ta còn cần phải xem xét quyền lợi của người thuê nhà về lâu về dài.”

Hội đồng Homeless Persons, Mission Australia, Salvation Army và một số tổ chức phi loại nhuận khác đều đã ban hành chiến dịch ‘Everybody’s Home’ vào tuần rồi, nhằm kêu gọi chính quyền liên bang hành động bằng cách trợ cấp thuế cho các quỹ hưu bổng và các nhà đầu tư khác. Từ đó, họ có thể cho thuê 200,000 căn hộ với giá thấp, cũng như xây dựng 300,000 căn hộ mới cho nhà ở xã hội.

Người phát ngôn đại diện của Everybody’s Home, bà Kate Colvin đã cho biết, khả năng chi trả cho nhà ở là một trong những vấn đề trọng yếu, nhưng các chính trị gia chưa thực sự làm đủ để thay đổi tình hình. Để cải thiện được vấn đề này, phải thực hiện “tái thiết lập hệ thống thuế”, và phát triển chiến lược nhà ở trên cấp quốc gia.

“Những người có nhu cầu mua nhà thực sự lại bị lơ là, để dành chỗ cho những người vốn sử dụng nhà ở như một trong những công cụ trong danh mục đầu tư của họ. Sự cạnh tranh trong việc cho thuê nhà đất đã đẩy giá thuê lên cao, đồng thời làm cho tình hình thuê mất ổn định,” bà Colvin cho biết.

“Sự thiếu hụt về những lựa chọn thuê nhà phù hợp với khả năng đã dẫn đến mức tăng kỉ lục trong tỉ lệ người vô gia cư.”

Dịch vụ gia đình và cộng đồng NSW (FACS) đã cho biết trong khoảng thời gian 2017-2018, có mức đầu tư kỉ lục lên đến 1.1 tỷ Úc kim để hỗ trợ những người vô gia cư, đồng thời giúp phát triển dịch vụ nhà xã hội.

“Chính phủ NSW hiện tại đang áp dụng chương trình xây dựng nhà ở xã hội lớn nhất nước, phát ngôn viên của FACS cho biết.

“22 tỷ Úc kim từ chương trình Communities Plus sẽ giúp tạo ra 23,000 nhà xã hội và 500 căn hộ với mức thuê phù hợp tính đến năm 2026.

“Chúng tôi đang xây dựng thêm nhiều nhà ở những cộng đồng hỗn hợp, tức là nơi mà nhà ở xã hội sẽ pha trộn với nhà ở tư nhân với mức thuê vừa phải, gần với trung tâm mua sắm, phương tiện giao thông và các cơ sở vật chất dành cho cộng đồng. Những cộng đồng hỗn hợp bao gồm các khu vực như Macquarie Park, Waterloo, Riverwood, Arncliffe, Telopea, Redfern và một số khu vực khác.”

Chính phủ NSW cũng cam kết sẽ xây dựng lên đến 3400 nhà xã hội và căn hộ với giá vừa phải khắp bang bằng cách mở bán những “căn nhà cũ và không còn phù hợp cho mục đích nhà ở xã hội” ở Millers Points nhằm tài trợ cho việc xây dựng những căn hộ mới.

Tính đến tháng 2 năm 2018, tổng cộng có 839 căn hộ đã được hoàn thành và 320 căn hộ hiện đang trong quá trình xây dựng, nguồn vốn dựa trên việc bán những căn nhà cũ ở Miller Points.

Trong năm tài khóa 2017-18, chính phủ NSW sẽ giới thiệu những chương trình mở rộng hơn nhằm tiếp cận nhiều người vô gia cư hơn, kết quả là đã có 200 người từ khu vực ‘inner city’ đã được cấp nhà ở xã hội và ổn định cuộc sống trong suốt 12 tháng qua.

Trong một cuộc thăm dò vào mùa hè rồi đã xác định được 329 người vô gia cư ngủ rải rác trên đường ở nội thành thành phố, ít hơn 104 người so với con số 433 người đếm được vào tháng 2 năm 2017.

Chúng ta có thể đang mang những kỳ vọng hão huyền cho vấn đề nhà công, ông John Daley, CEO của Grattan Institute cho biết.

“Thời điểm cao nhất mà số lượng nhà xã hội đạt được chỉ chiếm 6% trên toàn thị trường nhà ở của Úc. Trong khi đó số lượng người ở dưới đáy thị trường này chiếm 20%, điều này có nghĩa là nhà ở xã hội chỉ phục vụ được có 1/3 số người đó,” ông Daley nói. “Và dĩ nhiên là toàn bộ 20% người ở dưới đáy thị trường đó đều đủ điều kiện để xin cấp nhà xã hội.

“Số lượng nhà ở với giá tiền vừa phải càng ít đi trên thị trường, thì số người xếp hàng đợi cấp nhà công càng tăng.”

Xã hội và cộng đồng cần chú trọng đến số lượng người vô gia cư, ông Daley nói.

“Hệ thống nhà ở xã hội hiện tại đã được sử dụng hết mức trên danh nghĩa của nó, và một khi người dân được sử dụng nhà chính phủ thì việc đẩy họ ra khỏi nhà đó là chuyện không thể. Chúng ta cần phải tăng số lượng nhà ở dành cho những người nào thực sự vô gia cư hoặc gần như vô gia cư. Đó là cái mà chúng ta vẫn chưa làm được,” ông nói.

Theo: SBS