Chính sách của chính phủ liên bang nhằm hỗ trợ người mua nhà lần đầu đặt cọc mua nhà ẩn chứa nhiều rủi ro và có khả năng sẽ không thể thúc đẩy tỷ lệ người có nhà riêng ở Úc, tờ ABC News dẫn lời của một số nhà kinh tế.

Theo đó, một trong số những chính sách mà Liên đảng đưa ra trong khi vận động tranh cử là giảm số tiền mà người mua nhà lần đầu cần phải tiết kiệm để trả tiền đặt cọc khi mua nhà. Thủ tướng Scott Morrison khẳng định chính sách này sẽ giúp người mua nhà lần đầu khởi đầu thị trường địa ốc với khoản tiền đặt cọc chỉ 5%.

Tuy nhiên, ông Brendan Coates thuộc viện Grattan Institute cho rằng, kế hoạch này không đảm bảo người mua nhà lần đầu sẽ có thể bước chân vào thị trường nhà đất. “Thực tế là nhiều người trong số họ sẽ chẳng bao giờ có thể tiếp cận với chương trình đó vì họ không có đủ khả năng thanh toán để được cho vay tiền, theo quy định của các ngân hàng”, ông Coates bổ sung.

Song song đó, ông Coates ước tính khoảng 127,000 người Úc đủ điều kiện tham gia chương trình vì họ đã có sẵn trong tay số tiền tiết kiệm đủ để đặt cọc 5%.

Chương trình này đang được giới hạn ở mức 10,000 người vay tiền mua nhà, tương đương với khoảng 10% những người đã mua căn nhà đầu tiên của họ vào năm ngoái, tức là không phải ai đủ điều kiện cũng sẽ được hưởng lợi ích từ chương trình.

“Điều này cho thấy chính sách của chính phủ có chỗ không phù hợp, và sẽ không thể thúc đẩy số người mua được nhà riêng”, ông Coates nói.

Ông Coates cho rằng việc mở rộng kế hoạch trên và gia tăng số người được hỗ trợ không hẳn sẽ đem lại lợi ích cho nhiều người, bởi lẽ đơn giản là chương trình sẽ thúc đẩy nhu cầu mua nhà, khiến giá nhà tăng lên, tạo thêm áp lực cho người mua nhà lần đầu thay vì giúp đỡ họ.

Theo chuyên gia này, mặc dù giá nhà đang sụt giảm tại nhiều thành phố lớn nhưng khó khăn vẫn đang đè nặng lên vai người mua nhà lần đầu trong việc tiết kiệm tiền để đặt cọc mua nhà.

“Có thể nói tiền đặt cọc mua nhà là trở ngại lớn nhất trên con đường hướng tới việc có nhà riêng ở Úc. Trước đây, một người có thu nhập trung bình phải mất từ năm đến sáu năm để mua một căn nhà ở mức giá trung bình và để tiết kiệm 20% tiền đặt cọc. Nhưng bây giờ thì khoảng thời gian đó đã kéo dài tới hơn mười năm”, ông Coates nói.

Đối với cặp vợ chồng Charlotte Stacey và Austin Pond, họ đang phải ở nhờ nhà của cha mẹ anh Austin trong khi chờ tiết kiệm đủ tiền để đặt cọc mua nhà riêng.

Đôi vợ chồng này đang tìm kiếm một căn nhà ở gần thành phố Hobart, thuộc bang Tasmania, ở mức giá khoảng $300,000.

Nếu không có chính sách hỗ trợ của chính phủ, họ sẽ cần phải để dành tới $60,000 để trả tiền đặt cọc và để không mất thêm khoản tiền bảo hiểm đối với bên cho vay (LMI).

Thế nhưng theo chính sách mới của chính phủ thì họ chỉ cần tiết kiệm ¼ số tiền mục tiêu ban đầu, tức là chỉ cần $15,000.

Nhà kinh tế trưởng Sally Auld thuộc hãng tài chính JP Morgan nhận xét rằng, việc khuyến khích người mua nhà lần đầu khởi đầu thị trường địa ốc trong một giai đoạn chưa ổn định như hiện nay đồng nghĩa họ có thể sẽ vướng vào một thứ được gọi là vốn tài sản âm.

“Trong một thị trường mà mà tại thời điểm này, giá nhà vẫn đang tiếp tục giảm và diễn biến giá nhà từ một đến hai năm nữa còn chưa rõ ràng, tôi cho rằng việc khuyến khích một nhóm người mua chưa hề có lịch sử tín dụng vay tiền với tỷ lệ nợ trên giá trị tài sản thế chấp (LVR) ở mức cao là không hợp lý. Ý tôi là sau cùng thì họ vẫn phải thanh toán toàn bộ nợ vay”, bà Auld giải thích.

Việc vay tiền được cho là sẽ dễ dàng hơn vì Tổ chức Giám sát Tài chính Úc (APRA) sẽ nới lỏng các điều kiện cho vay đối với các ngân hàng.

APRA đang cân nhắc dỡ bỏ yêu cầu về việc những người vay tiền mua nhà phải được đánh giá khả năng trả nợ trong trường hợp tỷ lệ lãi suất thế chấp trên mức tối thiểu 7%.

Mặt khác, các chuyên gia nhận định rằng đây không phải là lần đầu tiên người mua nhà lần đầu trở thành mục tiêu mà các chính chị gia hướng đến trong quá trình tranh cử.

Trong hơn 100 năm qua, các chính trị gia của Úc đã liên tục đưa ra những chính sách để hỗ trợ người mua nhà lần đầu đặt chân lên nấc thang bất động sản.

Bà Auld nói rằng, việc mua nhà riêng từ lâu nay đã “ăn sâu vào văn hóa Úc”. “Tôi đoán rằng tâm lý chung của người Úc là họ muốn có nhà riêng, nó gần giống như lễ nghi khi bạn ở một độ tuổi nhất định nào đó thì bạn phải mua được căn nhà của riêng mình. Tôi nghĩ rằng mọi người coi đó là một cách để đảm bảo thành công về kinh tế và thịnh vượng sau này trong cuộc sống của họ. Và vì những lý do đó nên những người mua nhà lần đầu luôn là mục tiêu chung của các chính trị gia”, bà Auld cho biết.

Về vấn đề này, ông Coates nhận định, một loạt các chính sách về địa ốc đã được đưa ra trong ba thập kỷ qua, và chúng đều nghe có vẻ hay song chưa có chính sách nào đem lại hiệu quả và làm giảm giá nhà, mà đa phần chỉ tăng nguồn cung nhà ở bằng cách thay đổi quy định về quy hoạch hoặc thay đổi hệ thống thuế.