Một kế hoạch chi tiết nhằm chặn đứng các nguồn tài trợ chính trị từ nước ngoài đã được Chính phủ Australia công bố cùng với kế hoạch sửa đổi, bổ sung Luật Hình sự để đối phó với sự can thiệp và hoạt động bí mật của tình báo nước ngoài tại Australia. Bộ trưởng Tư pháp George Brandis gọi kế hoạch của chính phủ ông là một “chương trình minh bạch hóa ảnh hưởng của nước ngoài” nhằm buộc các cá nhân, tổ chức phải tuyên bố việc mình có phục vụ lợi ích cường quốc nào hay không khi can thiệp vào chính trị Australia.

Theo Bộ trưởng Tư pháp Brandis, kế hoạch của Chính phủ Australia là sẽ ban hành những đạo luật mới nhằm kiểm soát hoặc nghiêm cấm việc tài trợ và nhận tài trợ từ nước ngoài. Đồng thời, Luật Hình sự cũng được sửa đổi nhằm đưa vào những quy định mới, những chế tài mới đối với hoạt động tình báo và hoạt động can thiệp bí mật từ nước ngoài.

Bộ trưởng Ngoại giao Julie Bishop trả lời chất vấn tại một phiên họp ở Hạ viện về tình hình tài trợ nước ngoài trong chính trị Australia.

Ngoài ra, Chính phủ Australia cũng sẽ giới thiệu một chương trình minh bạch hóa hoạt động gây ảnh hưởng của nước ngoài mô phỏng theo đạo luật đăng ký hoạt động của cá nhân, tổ chức người nước ngoài tại Mỹ. Theo kế hoạch, tháng 12-2017, Chính phủ Australia đã trình Quốc hội nước này thông qua một loạt dự luật mới.

Theo báo chí Australia, các dự luật mới quy định những tội danh mới đối với việc can thiệp từ nước ngoài vào chính trị trong nước và gián điệp kinh tế hay trộm cắp bí mật kinh doanh. Theo đó, luật quy định cấm tài trợ trong các chiến dịch tranh cử ở Australia; mở rộng diện đối tượng nắm giữ hoặc cưỡng đoạt thông tin nhạy cảm. Các tội danh mới đối với hoạt động can thiệp từ nước ngoài bao gồm các hành động bí mật, lừa gạt hoặc cưỡng đoạt thông tin.

Có những hành động chưa đến mức xếp loại là gián điệp, nhưng có mục đích nhằm can thiệp chính trị hoặc nhằm cung cấp thông tin tình báo cho các chính phủ nước ngoài. Các dự luật nêu trên dự kiến sẽ được Quốc hội Australia thông qua và ban hành thành luật trong năm 2018 này.

Bộ trưởng Brandis nhấn mạnh, chính trị Australia đang bị nước ngoài can thiệp khá nhiều và điều này đang trở thành một vấn nạn quốc gia. Duncan Lewis, Tổng Giám đốc Cơ quan Tình báo quốc gia Australia ASIO, cũng bày tỏ lo ngại trước thực trạng ảnh hưởng của hoạt động tài trợ chính trị từ nước ngoài vào Australia ngày càng gia tăng. Từ đó, Lewis đã đến gặp các lãnh đạo Công đảng và Liên minh cầm quyền để đưa ra lời cảnh báo về việc các đảng phái này có thể bị người nước ngoài mua chuộc và cài người bên trong.

Thủ tướng Australia Malcolm Turnbull nhấn mạnh “nước ngoài đang gia tăng các nỗ lực gây ảnh hưởng vào tiến trình chính trị Australia” là một thực trạng rất đáng lo ngại. Đây là lý do chính khiến Chính phủ cũng như Quốc hội Australia cùng có hành động quyết liệt.

Tháng 6-2017, chính trường Australia từng dậy sóng sau khi đài truyền hình ABC của nước này đưa loạt phóng sự điều tra về hoạt động tài trợ gây ảnh hưởng của các doanh nghiệp Trung Quốc tại Australia. Theo ABC, các doanh nghiệp và doanh nhân Trung Quốc hoặc có quan hệ với Trung Quốc đã tài trợ khoảng 5,5 triệu USD trong giai đoạn 2013-2015 cho các chính đảng Australia.

ABC đưa ra hàng loạt hoạt động tài trợ của các doanh nghiệp đến từ nhiều nước, nhưng các doanh nghiệp Trung Quốc và người Trung Quốc là đông đảo nhất và hoạt động của họ đang bao trùm nhiều lĩnh vực trên khắp đất nước Australia. Nổi cộm nhất là vụ việc bê bối liên quan đến doanh nhân kinh doanh vàng tên “Simon” Shuo Zhou và một loạt nhà buôn vàng người Hoa ở Australia. Zhou từng tranh cử nghị sĩ trong danh sách Công đảng vào năm 2016.

Cựu Thủ tướng Australia Kevin Rudd (bên phải) và doanh nhân người Trung Quốc Chau Chak Wing.

Sau khi vụ việc gian lận thuế trong thương vụ mua bán vàng trị giá 143 triệu USD đổ bể, cơ quan chức năng bắt đầu tiến hành điều tra về hoạt động kinh doanh và chính trị của Zhou. Điều tra cho thấy Zhou đã tài trợ hàng trăm nghìn USD cho Công đảng để mua sự thuận lợi trong hoạt động kinh doanh.

Loạt phóng sự điều tra của ABC còn phơi bày ra một thực tế rất đáng ngại ở Australia rằng các cá nhân, tổ chức người Hoa hiện đang nằm giữ nhiều công việc làm ăn khá béo bở tại nước này.

Sự ảnh hưởng của người Trung Quốc trong nhiều lĩnh vực đã khiến cho giới chức an ninh và tình báo Australia lo. Tháng 6-2017, giới chức an ninh và tình báo Australia đã lên tiếng can thiệp, yêu cầu Chính phủ Australia hủy bỏ một cuộc đấu giá quyền kiểm soát hệ thống phân phối điện bang New South Wales có hai nhà thầu Trung Quốc tham gia.

Đây được cho là một quyết định mang tính chiến lược, nhằm chống lại cái gọi là “chính sách ngoại giao và chiến lược” của Trung Quốc trên phạm vi toàn cầu.