Một người mua nhà lần đầu tên là Erin King từng tràn đầy hy vọng khi tham gia một cuộc đấu giá ở vùng Essendon, nhưng cô đã bị thất bại khi một người mua nhà khác đưa ra mức giá cao hơn cô chỉ $500.

Cô King kể lại rằng “Một cô gái khác đã đi cùng với mẹ của cô ấy đến tham gia đấu giá, và cô ấy cứ liên tục đưa ra những mức giá cao hơn. Tôi đã đưa ra mức giá cao nhất trong khả năng của mình, do vậy tôi không thể trả giá cao hơn nữa”.

Trong bảy tháng gần đây, cô King, 34 tuổi, đã dành thời gian vào các dịp cuối tuần để đi xem nhiều căn nhà, nhưng cô vẫn chưa thể trả giá cao hơn những người mua khác, ngay cả trong một thị trường bất động sản bị suy yếu.

Cô King không phải là người duy nhất gặp trường hợp này, vì trong bối cảnh giá nhà và giá căn hộ ở Melbourne đã chạm đáy và đang bắt đầu gia tăng trở lại như hiện nay, việc mua được nhà dường như vẫn còn là một “giấc mơ xa vời” đối với nhiều người.

Cô King, một người có tiền gửi tiết kiệm và có các điều kiện vay thế chấp cơ bản đã được chấp thuận, đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt trên thị trường địa ốc ở Melbourne, và cô thường chứng kiến ít nhất 30 người khác có mặt trong những đợt mở bán cho xem nhà.

Cô nói “Tôi không quan tâm đến chuyện đó nữa. Tôi muốn cuối tuần của tôi thảnh thơi như trước. Tôi chỉ muốn tìm một nơi để gọi là 'nhà' và an cư ở đó”.

Các đại lý địa ốc và các đấu giá viên báo cáo rằng nhiều người mua nhà đang quay trở lại thị trường địa ốc kể từ sau cuộc tổng tuyển cử liên bang tháng Năm năm nay. Việc cắt giảm tỷ lệ lãi suất và nới lỏng tiêu chí cho vay của các ngân hàng cũng khuyến khích những người mua nhà hướng sự chú ý đến thị trường địa ốc. Hiện nay, cuộc suy thoái ở Melbourne cũng đã chấm dứt và giá nhà đã tăng nhẹ ở mức 0.3% trong quý tháng Sáu, theo số liệu được công bố trên tờ Domain.

Số liệu từ Cục Thống kê Úc (ABS) cho thấy, giá nhà trung bình ở Melbourne đang ở mức $818,237 – thấp hơn 10% so với mức cao nhất hồi tháng Mười một 2017 – nhưng vẫn cao hơn 49% so với năm 2013 khi thị trường địa ốc ở Melbourne bắt đầu bùng nổ. Thu nhập trung bình đầu người ở Melbourne, đối với những người nằm trong độ tuổi từ 21 đến 34, đang ở mức $58,635.20 một năm. Các chuyên gia trong lĩnh vực bất động sản cho hay, những người mua nhà chỉ được phép vay tiền ở mức không quá năm đến sáu lần thu nhập hộ gia đình thường niên của họ.

Để được phê duyệt vay tiền với giá trị cao gấp sáu lần thu nhập – được cho là mức cao – người vay tiền cần phải chứng minh họ không có người phụ thuộc, không còn khoản nợ nào khác và có chi phí sinh hoạt hợp lý. Giá trị của các khoản vay thực tế thường thấp hơn, và người vay tiền cũng phải chứng minh là họ có khả năng trả nợ.

Nếu một người đơn thân từ 21 đến 34 tuổi, có thu nhập trung bình, muốn vay tiền với giá trị cao hơn gấp năm lần thu nhập hộ gia đình và tích lũy khoản tiền đặt cọc 20% thì người đó chỉ được xem xét mua nhà ở mức $366,470 – có lẽ là mức giá để mua một căn unit ở vùng ven hoặc một căn unit ở vùng lân cận thành phố.

Ngay cả đối với một cặp vợ chồng có cùng hoàn cảnh và có đủ khả năng thanh toán tiền đặt cọc, thì họ cũng chỉ có thể vay tiền để mua nhà ở mức giá $732,940. Trong khi đó, những người đi làm bằng phương tiện công cộng ở các vùng như Croydon South, Taylors Lakes, Watsonia, Hadfield, Sunshine hoặc Reservoir thường muốn mua cả nhà và đất.

Một yếu tố phức tạp là những người mua nhà lần đầu muốn mua nhà với giá trên $750,000 được xem là không đủ điều kiện để được miễn giảm thuế stamp duty, và những căn nhà có giá bán từ $600,000 đến $750,000 cũng chỉ được giảm thuế stamp duty tùy theo mức độ.

Đại diện hỗ trợ người mua nhà Julie DeBondt-Barker thuộc công ty Buyers Home Base cho biết, nhiều người mua đang tìm kiếm những căn unit gồm hai phòng ngủ ở các vùng gần trung tâm thành phố như Essendon, St Kilda, Collingwood hay Richmond.

Bà DeBondt-Barker nói “Mỗi đợt mở bán nhà ở các vùng này thường có tới 40 người đến tham dự, và điều đó thúc đẩy giá bán nhà tăng lên. Thay vào đó, một số người chọn cách thương lượng và mua unit gồm một phòng ngủ, nhưng những căn unit này thường có triển vọng tăng trưởng giá không nhiều như những căn unit có diện tích lớn hơn”.

Chuyên gia hỗ trợ người mua nhà lần đầu vay thế chấp, ông Will Unkles, nhận xét yêu cầu tiết kiệm một khoản tiền lớn để trả tiền đặt cọc mua nhà cũng là một rào cản lớn hướng tới mục tiêu mua nhà.

Ví dụ: Một người mua nhà cần phải tiết kiệm đủ 10% tiền đặt cọc của một căn nhà có giá $600,000, tương đương với số tiền $60,000. Cho dù con số $60,000 có được giảm bớt 10% thì họ vẫn phải trả trước $54,000.

Ông Unkles cho biết, nhiều người trong số các khách hàng của ông buộc phải chọn mua nhà cách xa trung tâm thành phố, và ông cảnh báo rằng điều này có thể sẽ làm ảnh hưởng đến cân bằng cuộc sống của họ.