Lương thấp, thường xuyên đối mặt với nạn quấy rối tình dục... là những mặt tối mà các bồi bàn đang phải trải qua.

Tan làm sau ca làm việc kéo dài 8 tiếng tại một nhà bếp ngột ngạt, Christina Munce đang dừng xe chờ đèn đỏ. Cô vẫn mặc chiếc áo phông có cổ màu đỏ, quần đen - đồng phục bồi bàn của nhà hàng Broad Street Diner nơi cô đang làm việc ở Philadelphia. Christina đang tranh luận với Donna Klum, một đồng nghiệp đi chung xe để tiết kiệm thời gian.

"Thật chẳng ra sao nếu khách không tip", Christina nói khi ngồi sau tay lái. Đáp lại, Donna tin rằng những người không tip cho mình sẽ phải trả giá hay gặp điều xui xẻo.

Lương thấp, Christina luôn trông chờ vào những khoản tiền tip 20% giá trị hóa đơn. Ảnh: Sasha Arutyunova.

Christina chỉ nhận thù lao 2,83 USD một giờ. Nếu tính cả tip, lương trung bình một giờ khoảng 7,25 USD - nhưng cô không thường xuyên kiếm được nhiều đến thế. Khoản tiền lương gần đây của Christina là 58,67 USD cho 49 giờ làm việc, cộng thêm 245 USD tiền tip - như vậy cô nhận khoảng 6,2 USD/giờ. 

Christina muốn làm nhiều hơn 40 giờ mỗi tuần, nhưng điều này vốn không mấy khả thi. Những khi nhà hàng vắng khách, cô lại phải nghỉ sớm. Người phụ nữ này có lối sống lành mạnh, không hút thuốc, uống rượu hay nghiện mua sắm. Thực tế, cô còn phải tiết kiệm để nuôi con.

Christina chưa từng có ý định làm bồi bàn. Khi đang học một khóa vật lý trị liệu và mát xa, cô bất ngờ mang bầu. Trở thành mẹ đơn thân ở tuổi 21, Christina phải đi làm để nuôi con, và vì bé còn nhỏ nên cô cần một công việc linh hoạt về giờ giấc. Do đó, cô chọn công việc bồi bàn và những ca tan lúc 15h để đón con. Nếu bé gặp rắc rối ở trường, Christina có thể nhờ đồng nghiệp trực giúp và tới đón con. Cô không được trả công cho ca vắng mặt đó nhưng cũng không phải lo lắng bị sa thải.

Christina để ảnh con gái trong cuốn sổ dùng để ghi thực đơn của khách. Cô không tiếc những gì đã làm cho con, giờ bé đã 11 tuổi. Ảnh: Sasha Arutyunova.

Mức lương trả cho những người làm trong ngành dịch vụ như Christina không cao, mỗi giờ thấp nhất là 2,13 USD (gồm 17 bang như Texas, Virginia, Nebraska...) và nơi cao nhất là 9,35 USD, tại Hawaii. Tại 36 bang, mức lương tối thiểu họ nhận được là dưới 5 USD một giờ. Hiện tại ở Mỹ, có khoảng 4,4 triệu người sống dựa vào tiền tip, hai phần ba số đó là lao động nữ, theo Time.

Đồng nghiệp của Christina, Debbie Aladean, 74 tuổi, nói rằng bà không thể nghỉ hưu ở thời điểm này vì có quá ít chế độ an sinh xã hội. Olivia Austin, bồi bàn 30 tuổi, hàng ngày vẫn lái xe đi làm xuyên bang từ vùng nông thôn Pennnyslvania tới một nhà hàng ở New York, nơi mức lương tối thiểu cao hơn. Cô không thể tiết kiệm nếu làm bồi bàn ở quê nhà, vì phần lớn đồng nghiệp cũ của cô từng không trả nổi tiền thuê nhà.

Ngoài lương thấp, những bồi bàn nữ còn phải đối mặt với việc thường xuyên bị quấy rối tình dục. Ủy ban Cơ hội Việc làm Bình đẳng Mỹ đã nhận được nhiều khiếu nại về vấn đề này. Từ năm 1995 đến 2016, họ đã nhận được hơn 10.000 đơn khiếu nại, nghiêm trọng hơn bất kỳ ngành công nghiệp nào khác.

Christina cũng là một nạn nhân khi từng bị một thực khách quấy rối hồi tháng 7. Sau 12 năm làm việc, Christina có phần cứng rắn hơn và biết cách bảo vệ mình trước những khách hàng khiếm nhã. Tuy nhiên, cô vẫn không thể bỏ việc. Thu nhập hàng ngày của Christina phụ thuộc vào những vị khách, liệu họ có sẵn sàng ra ngoài ăn tối vào ngày cô đi làm hay không - bất kể nắng mưa. Đồng lương của cô phụ thuộc vào quyết định của thực khách, khác biệt khi họ gọi một bữa sáng đặc biệt giá 5,29 USD hay thăn bò với trứng chiên kiểu New York giá 16,99 USD. Tiền công của Christina còn phụ thuộc vào việc khách có tip 20% hoá đơn hay không, có bao nhiêu bồi bàn khác làm cùng ca - tất cả đều phấn đấu phục vụ càng nhiều bàn càng tốt.

Christina đã tiết kiệm được khoảng 1.000 USD bằng cách cất đi 5 USD mỗi lần được tip, nhưng cô không thể dành dụm được nhiều. "Đầu óc tôi luôn tính toán", Christina nói về tiền tip. Cô từng nhìn chằm chằm vào ngày cuối tuần trên lịch, khi cô cần đặt bánh sinh nhật cho con gái, 650 USD sửa xe và tiền giặt là. Cô cảm thấy áp lực nếu hết một ngày mà không có tiền tip, dù đôi khi chị em trong tổ bồi bàn vẫn góp tiền giúp nhau nếu ai có chuyện khẩn cấp - từ tai nạn xe hơi, trả công người trông trẻ hay thậm chí tiền tổ chức đám tang. Những ngày vắng khách khiến họ phải trông đợi hơn vào bữa ăn miễn phí trong ca làm, tới ngân hàng thức ăn từ thiện hay tiêu vào phần vừa tiết kiệm từ tuần trước.

Christina và con gái sống trong căn hộ hai phòng ngủ do chính phủ trợ cấp. Ảnh: Sasha Arutyunova.

Cô hy vọng có thể cho con gái một cuộc sống tốt hơn mình. Cha cô từng đi lính tại Việt Nam và mẹ cô luôn chắt góp từ những công việc lặt vặt. Cô sống xa nhà vài kilomet. Christina luôn nói với con gái rằng giáo dục là điều quan trọng nhất, và dù thế nào con bé cũng phải đạt điểm cao. Cô luôn cố gắng định hướng con gái tới một con đường khác ngoài công việc bồi bàn.

"Tôi là một người hướng ngoại. Nhưng suy cho cùng, những lời khen và nụ cười của khách hàng không bao giờ đủ", Christina nói trong một ca làm việc của mình, với vệt mồ hôi đẫm trên trán. "Nếu là một người hướng ngoại, bạn có thể rất vui khi nói chuyện với người lạ cả ngày. Nhưng phải phụ thuộc vào tiền tip của họ lại là chuyện khác".

Anh Minh (Theo Time)