Có bao giờ quý vị cầm 10 đô la toàn bằng đồng 50 xu để mua một món đồ nào đó mà bị chủ tiệm trả tiền lại không nhận chưa? Vậy mà trường hợp này đã xảy ra rồi đấy quý vị.

Một bà mẹ tại Adelaide, Nam Úc đã rơi vào trường hợp này khi bà trả 10 Úc kim bằng đồng 50 xu để mua sữa và bánh mì cho con bà.

Bà Amy Binone đã trút sự bực bội của mình lên Facebook sau khi những đồng 50 xu của bà không được nhận tại OTR, một siêu thị mở cửa suốt ngày đêm tại Nam Úc

Nhân viên phục vụ tại siêu thị này đã viện dẫn Đạo luật Tiền tệ - Currency Act - năm 1965, điều khoản thứ 16, để giải thích cho việc họ không nhận 10 đô la toàn bằng những đồng 50 xu này.

Việc tìm hiểu những luật về tiền tệ cho thấy có nhiều điều thú vị khác về đồng xu mà chúng ta có thể chưa biết tới.

Luật về đồng xu Úc

Điều khoản số 16 của Đạo luật Tiền tệ Úc năm 1965 nói rằng việc giao ̣dịch bằng các đồng tiền xu chỉ nên thực hiện nếu không vượt quá 5 đô la bằng các đồng 5 xu, 10 xu, 20 xu hay 50 xu, hoặc không được quá 5 đô la bẳng các đồng xu vừa kể gộp lại, hoặc cũng không được vượt quá 10 lần mệnh giá đồng 1 đô la hoặc 2 đô la.

Nói một cách cụ thể,  nếu tôi muốn trả tiền cho một món hàng nào đó bằng tiền 5 xu thì tôi chỉ có thể trả tối đa 5 đô la bằng đồng xu này, nghĩa là 100 đồng 5 xu, còn nếu muốn thanh toán bằng 50 xu, tôi cũng chỉ trả được tối đa là 5 đô la, tức 10 đồng 50 xu này mà thôi.

Còn nếu muốn trả bằng đồng 1 đô la thì cũng chỉ trả được tối đa là 10 đô la, và muốn trả bằng đổng 2 đô la thì tối đa là 20 đô la.

Nhưng đó là theo luật lệ hiện hành, còn trên thực tế thì việc có nhận các đồng tiền xu này khi nó vượt quá mức quy định hay không là quyết định của người được trả tiền. Nếu họ vui vẻ chấp nhận việc thanh toán 100 đô la bằng đồng 5 xu đi nữa thì không có vấn đề gì.

Các đồng 1 và 2 xu vẫn còn có thể sử dụng dù không còn được lưu hành

Quý vị cũng có thể trả tiền mua hàng hóa bằng đồng 1 hay 2 xu này, nhưng mỗi lần trả không được quá 20 xu.

Thậm chí quý vị có thể sử dụng đồng penny và shilling để mua cà phê nữa là khác về mặt lý thuyết. Một penny bầng 5/6 xu va 1 shilling hiện nay tương đương với 10 xu.

Nếu quý vị mang trả tiền bằng penny chẳng hạn cho một cửa tiệm nào đó vào lúc này, thì một penny chỉ đổi được 5/6 xu, tức chỉ gần bằng 1 xu, trong khi cách đây hơn 20 năm, năm 1998, một penny đã được bán cho một nhà sưu tập với giá 225.000 đô la.

Nói đó là về mặt lý thuyết, tức là theo Đạo luật Tiền tệ, quý vị có thể cầm những đồng tiền này đi giao dịch, nhưng trên thực tế, các chủ tiệm có thể không nhận vì cũng không có luật nào bắt buộc họ phải nhận 50 shilling chẳng hạn cho một món hàng giá 5 đô la của họ cả.

Tuy nhiên, do Ngân hàng Dự trữ Úc đã ngưng phát hành penny và shilling từ đầu năm 1966, nên hai loại đồng tiền xưa cũ này sẽ có giá trị hơn đối với những nhà sưu tập.

Giá trị cao hơn như thế nào?

Nếu quý vị mang trả tiền bằng penny chẳng hạn cho một cửa tiệm nào đó vào lúc này, thì một penny chỉ đổi được 5/6 xu, tức chỉ gần bằng 1 xu, trong khi hồi năm 1998, tức cách đây hơn 20 năm, một penny đã được bán cho một nhà sưu tập với giá 225.000 đô la.

Nhiều shilling được đúc từ năm 1910 đến 1920 có giá trị tối thiểu là 8 đô la, nhưng những đồng còn tốt và có nhu cầu cao thì có thể bán được hơn 7.500 đô la cho mỗi shilling.

Có khoảng 2,4 tỷ đồng tiền được đúc từ năm 1910 - khi loại tiền tệ thống nhất trên toàn nước Úc được hình thành - đến năm 1964, tức hai năm trước khi chuyển sang loại tiền đồng mà chúng ta công nhận ngày nay.