Theo nhiều chủ doanh nghiệp, người lao động Úc khá lười biếng, không muốn làm những công việc chân tay như thu hoạch quả, rửa chén, nướng bánh hay đơn giản là giơ biển báo giao thông. Nhiều người lại tỏ ra không đáng tin cậy, mong đợi quá nhiều ở thời điểm quá sớm và thường ngại di chuyển để làm việc.

Vấn đề này được quan tâm hơn khi một trang trại bò sữa ở Queensland không thể thu hút được sự quan tâm của người lao động Úc cho một công việc với mức lương 50.000 đô la, đi kèm với chỗ ở miễn phí.

Người Úc nhìn chung không mặn mà với công việc ở nông trại hay trong các cơ sở chế biến thịt.  

James Whiteside, Tổng giám đốc của AUSVEG, cho biết các nhà sản xuất dựa nhiều vào nguồn lao động nước ngoài.

"Người trồng rau ở Úc luôn mong muốn sử dụng lao động Úc, nhưng thực tế ngành của chúng tôi có nhu cầu thuê nhân công nước ngoài nhiều hơn vì những người lao động trong nước thường không đáng tin cậy hoặc không muốn làm việc trên các trang trại rau" Whiteside nói. "Cùng với lao động địa phương, lao động nước ngoài làm tất cả các công việc ở trang trại, bao gồm cả việc đồng áng và đóng gói để đảm bảo sản phẩm đến tay người tiêu dùng.

Trong các lĩnh vực khác bao gồm nhà hàng, dọn dẹp, hay điều khiển giao thông, nhân viên ngoại quốc cũng đang chiếm đa số.

Một người quản lý quán rượu với kinh nghiệm làm việc hơn 20 năm trong ngành thực phẩm và nước giải khát cho biết việc kinh doanh trở nên dễ dàng hơn khi thuê nhân viên nước ngoài.

"Tôi thích tuyển người nước ngoài. Họ biết trân trọng công việc mình đang có, đáng tin cậy và gây ít khó khăn cho việc kinh doanh hơn," anh nói.

Anh cũng cho biết lao động Úc có xu hướng bị phân tâm bởi những chuyện ngoài công việc,, trong khi người nước ngoài ở một mình hoặc cùng gia đình nhỏ. Điều đó giúp họ tập trung hơn vào nhiệm vụ của mình. Theo anh, công việc càng nặng, quán sẽ càng hạn chế tuyển người Úc.

Lao động nước ngoài, theo kinh nghiệm của anh, sẽ không xin nghỉ vì bệnh sau một đêm nhậu nhẹt hoặc muốn tận hưởng một ngày ở bãi biển.

"Trong 20 năm làm việc, các nhân viên ngoại quốc gần như không bao giờ làm tôi thất vọng, còn nhân viên Úc thì ngược lại. Nhìn chung, tôi có một trải nghiệm thú vị khi tuyển nhân viên là người nước ngoài bởi vì họ thực sự đánh giá cao vai trò của mình dù nó có nhỏ đến đâu. Họ yêu cuộc sống ở Úc và làm việc rất chăm chỉ".

Hiệp hội ngành công nghiệp ẩm thực và ăn uống đã khảo sát về các vị trí mà các quán cà phê và nhà hàng cho là khó tuyển dụng nhất. Kết quả chỉ ra rằng 40,4% doanh nghiệp gặp khó khăn khi tuyển dụng vị trí đầu bếp. 33,9% doanh nghiệp khó tuyển vị trí quản lý nhà hàng và quán cà phê.

Ông Andreas Rost, chủ một tiệm bánh ở Sydney, nói rằng tiệm đã đăng tuyển một vị trí vào  năm ngoái mà không có người Úc nào ứng tuyển.

"Hiện tại, tôi đang cố gắng tuyển dụng mọi người và hầu như không thể", ông Rost nói.

Đối với những người không có đam mê, việc nướng bánh dường như là quá khó.

"Tôi nghĩ đối với người Úc, nếu bạn có thể tìm được một công việc dễ dàng hơn, bạn sẽ tìm được một công việc dễ dàng hơn thế nữa", ông Rost nói. Ngay cả khi ông thuê nhân viên Úc, họ cũng chỉ gắn bó với tiệm bánh từ 6 đến 9 tháng. Nhiều nhân viên không thích ứng được với việc phải dậy lúc 1 giờ sáng để làm bánh.

“Việc nào cũng có cái khó của nó. Bạn phải chấp nhận vất vả,” ông nói.

Sandy Chong, chủ tịch  Hiệp hội Làm tóc Úc, cho biết hệ thống thị thực hiện tại không cho phép các salon tuyển người ngoại quốc vào các vị trí người Úc sẽ không làm.

“Chúng tôi không được liệt vào ngành thiếu nhân lực theo chương trình thị thực mới. Vì vậy, việc tìm kiếm nhân viên đủ điều kiện và tay nghề là vô cùng khó khăn.”

Chủ công ty quản lý giao thông Retro Traffic  - ông Peter Karlsson -  từng trả lời với báo chí 5 năm về  trước rằng trong số 100 nhân viên điều khiển giao thông của công ty, 85% là phụ nữ Ireland.

Ông Karlsson cho biết: "Họ là những người đáng tin cậy và chăm chỉ, sẵn sàng làm việc kể cả vào Chủ Nhật".

Đầu tháng này, cặp vợ chồng nông dân Malcolm và Jane McGrego ở Far North, Queensland đã không thể thuê được người làm,dù hứa hẹn mức lưỡng hấp dẫn là 50.000 đô la một năm, với chỗ ở miễn phí. Họ đã đặt một quảng cáo tìm người phụ giúp trong trang trại bò sữa ở Malanda, cách Cairn 90 phút lái xe.

Công việc nhận được rất nhiều sự quan tâm - từ người Philippines, Trung Đông và Ấn Độ - nhưng không có người Úc.

Chính trị gia Warren Entsch nhận định nếu là người nước ngoài, họ đã nhận những công việc này từ lâu. Ông Entsch thậm chí còn tuyên bố ông biết một người từ chối làm việc bởi tiền lương chỉ hơn 200 đô la so với trợ cấp thất nghiệp.

"Người Úc có thể rất giỏi phàn nàn, nhưng họ phải bắt đầu làm việc. An sinh xã hội không phải là chiếc phao cứu sinh."

Ông Entsch cho biết mình từng đi dọn dẹp nhà vệ sinh trong ga tàu.

"Có thể đó không phải là công việc bạn muốn nhưng bạn phải bắt đầu ở một nơi nào đó," ông nói.

Năm ngoái, Thủ tướng Malcolm Turnbull, đã tuyên bố bãi bỏ chương trình visa 457 cho người lao động nước ngoài và thay thế bằng visa tạm thời, cho phép người lao động làm việc toàn thời gian.

Mai Dung/Tin Tức Úc